بلوغ دوره ای است که در طی آن صفات ثانویه جنسی بوجود می آیند و توانایی تولید مثل جنسی به دست می آیند.
عوامل موثر بر زمان شروع بلوغ:
۱- ژنتیک که اصلی ترین عامل است
۲-وضعیت تغذیه (کودکان چاق زودتر از میانگین بالغ میشوند)
۳-وضعیت عمومی سلامت
۴-موقیعت جغرافیای (در زنگی شهری, زندگی در ارتفاعات پایین تر در مقایسه با زندگی در مناطق روستایی و ارتفاعات بالاتر زودتر بلوغ اتفاق می افتد)
۵-تماس با نور(دختران نابینا زودتر بالغ میشوند)
۶-وضعیت روانی
اولین نشانه بلوغ تسریع رشد است وجوانه زدن پستان معمولا بعنوان اولین تغییر مربوط به بلوغ شناسایی می شود و به دنبال آن ظهور موهای عانه، به حداکثر رسیدن سرعت رشد و شروع خونریزیقاعدگی در دختران رخ می دهد.
شروع تکامل بلوغی قبل از ۷ سالگی در دختران سفید پوست را بلوغ زودرس میگویند و شیع بلوغ زودرس در دختران ۲۰ برابر پسران است.
روند ارزیابی بلوغ زودرس:
۱-سنجش میزان پایه هورمونهای مترشحه از هیپوفیز
۲-بررسی عملکرد تیروئید
۳-بررسی احتمالی تومورهای ترشح کننده هورمون استروژن از منشاء تخمدانی
۴-بررسی افزایش احتمالی هورمون مردانه تستوسترون از منشاء تخمدان یا غده فوق کلیه
۵-بررسی سن استخوانی با انجام رادیو گرافی از مچ دست
درمان بلوغ زودرس وابسته به هورمونهای هیپوفیز مغزی زمانی لازم است که سرعت رشد به بیش از ۶ سانتیمتر در سال برسد ویا وقتیکه سن استخوانی ۱ سال یا بیشتر از سن تقویمی بیشتر باشد همچنین زمانیکه قد پیش بینی شده برای دوران بزرگسالی پایین تر از میزان مطلوب باشد نیاز به درمان هست.